ANS PRESS-in Tehsil Nazirliyinin Tehsilin keyfiyyetinin qiymetlendirilmesi sektorunun müdiri Emin emrullayevin Trend-e müsahibesini teqdim edir.

- Bakıda çalışan orta mekteb müellimlerinin fealiyyetinin sınaq qiymetlendirilmesi zerureti neden yarandı?

- Tehsil sisteminde keyfiyyetin qaldırılması, ayrı-ayrı müellimlerin peşekar inkişafına destek olmaq üçün bu tip qiymetlendirmelerin aparılması normal praktikadır. Dünyanın bir çox ölkelerinde bele qiymetlendirmeler milli ve ya regional seviyyede heyata keçirilir. Bakıda da bele bir sınaq qiymetlendirmenin keçirilmesinin esas meqsedi müellimlerle bağlı mövcud veziyyeti, müellimler arasındakı mövcud ferqleri deyerlendirmek, müellimlerin emek fealiyyetinin motivasiyasını qaldırmaqdır.

Düşünürük ki, bu sınaq qiymetlendirmenin neticesi olaraq, biz Bakı şeherinde rayonlar, müxtelif fenler, müxtelif yaş qrupları ve s. faktorlara göre ayrı-ayrı keyfiyyet göstericilerine daha yaxından beled olacağıq. Bu, gelecekde nazirlik terefinden müxtelif qerarların verilmesinde, müellimlerin daha yaxşı hazırlanması istiqametinde müeyyen tedbirlerin heyata keçirilmesinde, hemcinin ixtisasartırma, müellimlerin yenidenhazırlığı işinin teşkili baxımından zeruri olan layihedir.

- Sınaq qiymetlendirmede iştirak edecek müellimler bu prosese nece hazırlaşa bilecekler?

- Artıq imtahanın strukturu bellidir. İmtahanda 40 sual ixtisas fenni, 20 sual metodika, 20 sual ise müeyyen kommunikativ qabiliyyetlerin ölçülmesi ile bağlıdır. Düşünürem ki, müellimlerden her hansı hazırlıq teleb olunmur. Çünki bu suallar müellimlerin gündelik iş prinsipleri ile bağlı olacaq. İxtisasla bağlı suallar daha çox kurikulumu ehate edecek. Suallar sinifler üzre strukturlaşdırılacaq. Yeni müellimin hansı sinifde hansı keyfiyyetde ders demek imkanları da müeyyenleşdirilecek. Çünki bezi müellimler aşağı siniflerde daha rahatlıqla yüksek seriştelilik gösterirler. Yuxarı siniflerde ders dedikde ise müeyyen menada çetinlik çekirler.

Sualların metodika ile bağlı hissesi ise müellimlerin tedris zamanı tetbiq etdiyi müxtelif metodlar, yeni fenn kurikulumları, yeni yanaşmalar, her hansı feal telim, interaktiv telim metodlarının tetbiqi meselelerini ehate edecek. Müellimler bu suallarla tedrisi müasir standartlar esasında ne derecede qura bilmek qabiliyyetlerinin olduğunu gösterecekler. Sualların kommunikativ hissesi müellimlerin hazırkı emosional durumu, onların ünsiyyet qurma qabiliyyeti, sinifi idareetme, liderlik qabiliyyetlerini ve s. ölçmek üçün aparılan bir sorğu olacaq.

Çox önemli meselelerden biri budur ki, sınaq qiymetlendirme attestasiya ve imtahanla qarışdırılır. Ancaq bunlar ferqli meselelerdir.

- Sınaq qiymetlendirme zamanı zeif netice gösteren müellimlerin fealiyyetindeki zeif meqamlar hansı formada aradan qaldırılacaq?

- Tebii ki, her bir qiymetlendirme neticesinde müeyyen boşluqlar aşkarlana biler. Adeten, bele boşluqların, çatışmazlıqların aradan qaldırılması üçün hansısa fealiyyet planı hazırlanır. Tebii ki, bu barede neticeler melum olduqdan sonra daha etraflı danışmaq olar. Amma ümumilikde bir mesele aydındır ki, sınaq qiymetlendirme müellimlerin ayrı-ayrı saheler, mövzular, fenler üzre peşekarlıq seviyyesini ölçmeye imkan verecek. Önemli olan mesele mekteblerde keyfiyyetli tedrisin teşkilidir. Biz hamımız bunu qebul etmeliyik ki, mektebde müellim zeif olarsa, tedrisin keyfiyyeti ve teşkili veziyyeti de aşağı olar. Bu zeif meqamlar müeyyen edildikden sonra nazirlik terefinden müeyyen tedbirler heyata keçirilecek. Müellimlerin fealiyetindeki boşluqları aradan qaldırmaq üçün telimler, yenidenhazırlıq, ixtisasartırma kursları telimleri teşkil edilecek ve müellimler bu telimlere celb olunacaq.

- Qiymetlendirmenin neticeleri ne qeder müddete bilinecek?

- Qiymetlendirme Bakıda müxtelif zonalar, müxtelif fenler üzre iyun ayı boyunca keçirilecek. Qiymetlendirme keçirildikden texminen 1 hefte-10 gün sonra neticeler bilinecek.

- Sınaq qiymetlendirmede yüksek netice gösteren müellimlerin fealiyyeti hansı formada optimallaşdırılacaq?

- Nazirlik terefinden çox yüksek peşekarlıq seviyyesine malik müellimler üçün müeyyen heveslendirme tedbirlerinin görülmesi, bu müellimlerin daha çox ders saatı ile temin edilmesi, ders bölgüsünün aparılması zamanı gösterilen neticelerin nezere alınması nezerde tutulur. Ancaq xüsusi qeyd edilmelidir ki, sınaq qiymetlendirme müellimleri cezalandırmaq üçün keçirilmir. Bu, daha çox müellimlerin mövcud peşekarlıq seviyyesini ölçmek, nazirliyin gözlentileri ile müellimlerin mövcud veziyyeti arasında olan ferqi müeyyen etmek, müellimlerin ferqli peşekar istiqametini daha da süretlendirmekdir.

- Qiymetlendirmede yüksek netice gösteren müellimler üçün heveslendirici tedbirlerin tetbiqine gelen tedris ilinden başlanılacaq?

- Beli. Tebii ki, bu nezere alınacaq. Stimullaşdırıcı tedbirler peşekarlıq seviyyesi yüksek olan müellimlerin nazirlik terefinden müxtelif layihelere celb olunması, müeyyen qiymetlendirme layihelerinin, dersliklerin hazırlanması, ayrı-ayrı mövzularla bağlı müeyyen metodiki meselelerin hellinde iştirakı, ümumiyyetle, tehsil islahatlarının heyata keçirilmesinde bu müellimlerin ideyalarının, yanaşmalarının tetbiqi formatında ola biler. Hemin müellimleri nümune kimi diger müellimlere göstermekle keyfiyyet standartlarını da müeyyen etmek heveslendirme metodlarından biri ola biler.

- Sınaq qiymetlendirmelerin keçirilmesi dövriliyi nece olacaq?

- Bu qiymetlendirmeler her il olmasa da, mütemadi olaraq keçirilmelidir ve keçirilmesi de nezerde tutulur. Çünki bu, hem de nazirliyin öz işini qiymetlendirmesi ve heyata keçirilen tedbirlerin semereliliyini ölçmek baxımından çox önemlidir.

- Sınaq qiymetlendirmenin ilk ixtisas, orta ixtisas ve ali tehsil müessiselerinde çalışan müellimler üçün keçirileceyi gözlenilirmi?

- Hazırda bu qiymetlendirme ümumtehsil müessiseleri üçün keçirilir. Orta mekteblerde bu qiymetlendirmeni keçirmek nisbeten asandır, amma ali tehsil müessiselerinde fenlerin sayı 500-den daha çox olduğundan onu praktiki olaraq keçirmek daha çetindir. Buna göre de hazırda bu mesele nezerde tutulmur.

- Sosial mezuniyyetde olan ve emek qabiliyyetini itiren müellimler sınaq qiymetlendirmede iştirak etmeyecekler. Hemin müellimlerin sonradan bu prosesde iştirakı temin edilecekmi?

- Bu müellimlerin qiymetlendirmede iştirakı sosial, tibbi nöqteyi-nezerden mümkün deyil. Buna göre de bu amil nezere alınır. Hemin müellimler üçün bu istisna hallar aradan qalxdıqdan sonra onların da gelecekde qiymetlendirmelerde iştirakı nezerde tutulur.