Bir neçe gün evvel müasir Azerbaycan dövletinin qurucusu Heyder eliyevin vefatının 10 ilini andıq, xidmetilerini xatırladıq. Onlar çoxdur. Amma Heyder eliyevin imzasına bağlı bir emel de var ki, Azerbaycan ve azerbaycanlılar bu gün de, sabah da onun behresinden faydalanacaqlar.

Söhbet 1994-cü ilin sentyabr ayında imzalanmış “esrin müqavilesi” ile tanınan meşhur konrtaktdan gedir. Mehz bu müqavile Azerbaycanı yeni tehlükesizlik sistemine qoşdu ve Bakı-Ceyhan esas ixrac boru kemeri dövletin tehlükesizlik kemerine çevrildi. Bu müqavilenin imzalanması adi protokol qarası deyildi. Bu qlobal bir iqtisadi - siyasi deyişikliyin bünövresi idi. Bu müqavilenin imzalanmasına razı olmayan güclü qüvveler var idi. Onların maraqlarının Azerbaycanda icraçıları var idi. Milli Tehlükesizlik Nazirliyinin tecridxanasından qaçışı teşkil edenler, Afiyeddin Celilovun ve Şemsi Rehimovun qetle yetirilmesi ile ölkede iğtişaşlara revac verilmesini planlaşdıranlar, Qarabağda veziyyetin Azerbaycanın ziyanına deyişdirilmesi ve daha neçe- neçe ciddi sebebler bu “esrin müqavilesi”nin imzalanması eleyhine atılan addımların terkib hissesi idi. Amma Heyder eliyevin qolu güclü çıxdı ve senede qoyulmuş bu qol Azerbaycan dövletinin regionda ezele nümayişi oldu. Ve ele bununla da ölkenin iqtisadi qüdretinin artırılmasına start verildi.

Belelikle, Heyder eliyev “esrin müqavilesi”nin müellifi kimi tarixe düşdü. Bir neçe gcün keçecek, daha doğrusu, dekabrın 17-de Azerbaycanda 21-ci esrin müqavilesi imzalanacaq. Bu müqavilenin müellifi ise İlham eliyev olacaq. Şahdeniz, Cenubi Qafqaz boru kemeri, TANAP ve TAP layihelerinin işlenmesi ile bağlı imzalanan kontrakt 21-ci esrin Azerbaycanı yaxın 100 ilinin müsteqilliyinin esas teminatçısı rolunda çıxış edecek.

Biz eslinde böyük bir tarixi günün erefesinde olduğumuz üçün ferqine varmırıq. Söhbet 20 sentyabr kimi 17 dekabrın da dövletin ve milletin teqvimine qırmızı rengde yazılacağından gedir. Ve tebii ki, bu tarixi hadise de ucuz başa gelmir. “esrin müqavilesi” tek bu senedin imzalanması erefesinde de Azerbaycan müxtelif provakasiyalarla üzleşir. İster xaricden, isterse de daxilde bu böyük hadisenin qarışısını almağa çalışanlar var. Daxilde sabitliyi pozmağa cehd eden qüvvelerin gücü az olsa da, her-halda ayrı-ayrı fesadlara, qan qaraltmağa çatır. Milli Tehlükesizlik Nazirliyinin, Daxili İşler Nazirliyinin, Azerbaycan Serhed Xidmetinin gördüyü tedbirler gösterir ki, dövlet servaxtdır. Xarici qüvvelerin Azerbaycana tezyiq göstermek imkanları ise 1993-94 cü ilde olduğu qeder deyil. O zaman tetbiq olunan texnologiyalar üçün de bu gün ele bir baza yoxdur. Buna göre de, yeni üsullara el atılır. Meselen, menden ötrü Qlobal Uitnes Teşkilatının yaydığı Hesabatla MTN-in tecridxanasından teşkil olunmuş qaçış ve ya Şemsi Rehimovla Afiyyedin Celilovun qetli arasında mezmun ferqi yoxdur. Her iki halda söhbet neheng tarixi layihenin qarşısının alınmasına yöneldilmiş addımlardan gedir. Men indi size Qlobal Uitnes-in beyanatındaki detallar barede danışmayacağam. Ona göre yox ki, bu senedde seslenen fikirlerin araşdırılmasında maraqlı deyilik, sadece ona göre ki, bir az evvel qeyd etdiyimi provakasiyanın ictmaileşdirilmesinin terefdarı deyilem. Dövlet Neft Şirketinin beyanatını da size teqdim etmeyeceyem. Birce onu demeyi lazım bilirem ki, şirket Hesabatda biznes partnoyrların seçilmesi ile bağlı eks olunan beyanatları qurumun dünyada artan nüfuzuna xelel getirmeye cehd kimi qiymetlendirir ve bildirir ki, beyanat öz qeyri-deqiq melumat bazasına esaslanır ve istifade olunmuş melumatların bir hissesi tehrif edilib, diger hissesi ise köhnelib. Vesselam. Bununla kifayetlenirem. Gelin, dekabr ayının 17-ni gözleyek. 21-ci esrin müqavilesi imzalansın. Ele hemin hefte biz Dövlet Neft Şirketinin rezidenti ile müsahibe ederik, ondan bütün suallara cavab alarıq. Mence, o söhbetden sonra boş yer qalmayacaq.