Qerb hökumetleri periodik olaraq cenub enerji dehlizinin yaradılmasında iştirak eden ölkelere tezyiq edirler ve bütünlükde götürdükde, bununla da Avropada siyasi sabitliyi temin edirler. Amma hem de prezident Vladimir Putine ve qonşu ölkelerin liderlerine beynelxalq-maliyye investisiya fondu yaradılması teşebbüsü ile çıxış etmek üçün sebeb verirler.

ANS PRESS-in melumatına göre, bu fikri Rusiyanın “RBK” agentliyine maliyye kommunikasiyaları üzre mütexessis, daha önce “Azadlıq” radiosunda ve “BBC”nin London bürosunda işlemiş azerbaycanlı Vüqar Xelilov bildirib.

Onun sözlerine göre, bu beynelxalq fondun tesisçileri kimi Rusiyanın (“Qazprom”, "Rosneft"), İranın (National Oil Company) , Qazaxıstanın ("Kazmunayqaz") ve Azerbaycanın (“SOCAR”) şirketleri çıxış ede biler. Yeni maliyye-investisiya fondunun esas meqsedi beynelxalq bazarlarda yüksekgelirli, strateji ve infrastruktur aktivlerinin alınması ola biler. Ekspertin fikrince, hemçinin fondun iştirakçısı olan ölkeler üçün başlıca meqsed herbi-iqtisadi önem daşıyan layihe ve tedqiqatların maliyyeleşdirilmesi de hesab edile biler.

Vüqar Xelilovun fikrince, iri dövlet konqlomeratlarının maliyye-iqtisadi emekdaşlığının bu cür forması de-fakto iki ve ya bir neçe ölkenin qarşılıqlı öhdelikler ve suverenliye xelel olmadan siyasi-iqtisadi alyansıdır. Onun sözlerine göre, Rusiya, İran Qazaxıstan ve Azerbaycan satış bazarları ve boru kemerleri uğrunda reqabet aparmaq evezine qarşılıqlı faydalı emekdaşlıq siyaseti yürüde bilerler. Sonucda bu ölkeler dünyadakı mövqelerinin yeterince güclendirilmesine, dünya gündemi üçün yeni qerar qebulu merkezinin yaradılmasına nail ola bilerler.

Rusiya-İran-Qazaxıstan-Azerbaycan formasiyası esasında Xezer enerji kartelinin yaradılması Avrasiyada geosiyasi proseslerin bölgede yerleşen ölkelerin maraqları zemininde idare edilmesi meqsedi ile Avrasiya geosiyasi elaqelendirilmesinin formalaşdırılması üçün perspektivler açır. Burada Avrasiyanın enerji-mineral resurslarının qerb terefinden rahat istehlakını temin eden geosiyasi şeraitin yaradılmasını tebliğ eden Bzejinsk doktrinasına eks doktrinadan söhbet gedir.

"Avrasiya inhisarçılarının yardımı ile başqa gerçekliyin yaradılması üzre Vladimir Putinin teşebbüsleri Moskvanın tesirinin bütün istiqametlere ixracı üçün lazımi şertleri temin eder ve Rusiya serhedlerinin yaxınlığında közeren etnik münaqişeleri söndürmeye imkan vere biler", - deye ekspert vurğulayıb.