“Yeraltı dayanacaqlardakı qiymetler sade azerbaycanlının yaşayışına göre çox bahadır”. ANS PRESS-in verdiyi xebere göre, bunu yeraltı dayanacaqlarda maşın saxlayan bezi sürücüler deyib. Onların sözlerine göre, yeni tikilen yeraltı dayanacaqlar şeherin ümumi görkemine bir yaraşıq getirse de sürücülerin ciblerine heç de yaraşıq getirmir, çünki hazırkı Azerbaycan reallığına göre qiymetler bu dayanacaqlarda çox baha qoyulub. Düzdür, yeraltı dayanacaqlardakı qiymetlerden razı olanlar da az deyil. Bele sürücülere 4500 tutumu olan “Qış bulvarı” deyilen dayanacaqda rast geldik. Dayanacağın mühafize xidmetinden aldığımız melumata göre, burada 1 saata kimi maşın saxlayanlar 50 qepik ödeyir. “GARAGE” Fevvareler meydanında ise ehalinin gurluğunu ve merkezde olduğunu nezere alaraq 15 deqiqedek kassaya pul ödeyirsen. Bele sürücüler daha çox yol kenarında dayanmamaq üçün bura daxil olur ve “Torqovı”da alver eden ve yaxud gezen tanışını götürüb aparır.

Adları çekilen yeraltı dayanacaqlarda diger saatların qiymetleri de bir-birinden çox ferqlenir. Bele ki, az gediş-geliş yeri hesab edilen “Qış bulvarı”nda 1 saatdan 2 saatadek 1 manat, 2-4 saat erzinde 2 manat, 4-8 saat erzinde 3 manat, 8-12 saat erzinde 4 manat, 12-16 saat erzinde 5 manat, 16-24 saat erzinde ise 6 manat ödemelisen. Her yerde olduğu kimi, burada da sürücüler üçün aylıq abune haqqı yaradılıb. eger yaxınlıqda yaşayan sakin öz maşını burada saxlamaq fikrine düşse, ayda 120 manat ödemelidir. Abune haqqı ise bu mebleği ikiqat azaldır ve cemi 60 manat ödenir. “Qış bulvarı”nda kassa aparatına baxan emekdaşın sözlerine göre, abune bileti almaq üçün elave 20 manat da vermelisen ve abune biletinden imtina etdikde o 20 manat geri qaytarılır. Burada apardığımız müşahide doğrudan da bizi şoka saldı. Birincisi, bu dayanacağın içi ile az qala 15-20 deqiqe yol gedirsen. “Beşmertebe” ve Heyder eliyev Sarayına yaxın olan yeraltı eraziler istisna olmaqla diger bölümlerde demek olar ki, maşın göze deymirdi. Çekdiyimiz fotoşekilerde de bunu aydınca görmek olar. Yeraltı dayanacaqda olduğum yarım saat erzinde çekdiyim şekillere göre meni heç kes narahat etmedi, sonradan öyrendim ki, burada tehlükesizliyin ve nezaretin tam temin edilmesi meqsedile 270-e yaxın kamera quraşdırılıb. “GARAGE” Fevvareler meydanında ise şekil çekmek ve informasiya elde etmek üçün bizi içeri buraxmadılar. Şekilleri yalnız bayırdan çekmeli oldum. Yarım saatadek kenardan seyr etdiyimiz menzere ise doğrudan da bizi sevindirmeye bilmezdi. Buraya girib-çıxmaq üçün maşınlar növbeye dayanırdı.

Yaxınlıqdakı parkda, daha doğrusu, Nizami heykelinin yanında dincelen bir neçe şeher sakini ile de söhbetden anladıq ki, şeherin tekce yaşayış mehelleleri deyil, yeraltı dayanacaqları da puluna göre çox ferqlenir. “GARAGE” Fevvareler meydanında 6-12 saata 6 manat ödeyirsense, bu pulla “Qış bulvarı”nda bir gün maşın saxlaya bilersen. Yene de burada bir sual doğur? Yeraltı dayanacaqlardakı bu qiymetler kim terefinden müeyyenleşdirilir ve bu müeyyenleşdirme prosesinde ehalinin minimum yaşayış seviyyesi nezere alınırmı? Apardığımız müşahideler ve etdiyimiz telefon zengleri tam bunun eksini gösterir. Bakı Şeher İcra Hakimiyyetinin Menzil Kommunal ve Teserrüfat departamentinden aldığım melumata göre, bu obyektler Bakı Şeher İcra Hakimiyyetinin sifarişi ile tikilib. Bu dayanacaqlardakı qiymetlerin kim terefinden qoyulduğu ve hazırda kime mexsusluğu barede ise ne Departamentin resmisi, ne de Neqliyyat nazirliyinin İctimaiyyetle elaqeler şöbesinin müdiri Namiq Hesenov deqiq cavab vermedi. Ancaq Namiq Heesnov Bakı Şeher İcra Hakimiyyetinin nezarete götürdüyü yeraltı dayanacaqların ister sürücülere gösterdiyi xidmetden, isterse de qoyulan qiymetden razılığını bildirdi.

Qeyd edek ki, yeraltı ve yerüstü dayanacaqlar dövlet büdcesi hesabına tikilse de bir müddet sonra özelleşdirilir. Ancaq özelleşmenin hansı metodla, neye esasen aparıldığı barede ictimaiyyete bilgi verilmir. Bu azmış kimi hetta bu avtodayanacaqların neçeye tikilmesi barede de melumatlar gizli saxlanılır. Aldığımız melumata göre, Heyder eliyev sarayının arxasındakı yeraltı avtomobil dayanacağı “Qaraj” özel şirketin istismarındadır. Bu xeberi telefon zenginde yuxarıda adları çekilen teşkilatların resmileri ne tesdiq, ne de inkar etdiler. Ekoloji Analitik-Informasiya Agentliyinin eksperti Samir Isayev ise metbuata açıqlamasında bildirib ki, Bakıdakı bütün avtomobil dayanacaqları şexsi mülkiyyetdedir. Park edilmesinin qiymetini de şirketin özü müeyyenleşdirir. Bakı şeherinde tikilen ve tikilmesi nezerde tutulan yeraltı dayanacaqların ise bir meqsedi var: Bakını tıxacdan xilas etmek. Tekce araşdırma apardığımız iki yeraltı dayanacaqlarda deyil, diger erazilerde de gördüklerimizden bele çıxır ki, yeraltı dayanacaqlar Bakı şeherinin tıxacını qismen aradan qaldırır, ancaq bütün bunlar küçe ve sekilerde dayanan maşınların sayını heç de azaltmır. Bunun özü de ister sürücülere, isterse de şeher sakinlerine ciddi problem yaradır, hem de şeherin ümumi menzeresini pozur. Sekilerde ve qadağan olunmuş yerlerde saxlanılan maşınların her biri istenilen an evakuatorla cerime meydançalarına aparılır ve sürücülerin ciblerine ziyan vurur. Demeli, mentiqi netice kimi yeraltı dayanacaqlar, xüsusile de merkezde salınanlar yalnız yaxşı emek haqqı alanlar üçündür. Az maaşla ve teqaüdle dolananların yaddaşında ise helelik bu yerler “giriş qadağandır” kelmesi kimi yadda qalmalıdır.