Zengilan rayonu coğrafi mövqeyine, torpaq ve iqlim xüsusiyyetine göre füsunkar gözelliye sahibdir. O cümleden zengin tebiete malik olmaqla, tebii iqlim şeraitine ve münbit torpağına göre zengin meşelerle ve her növ bitki örtüyü ile xarakterikdir.

Rayonda senaye ehemiyyetli ehtiyatları 6,5 ton qızıl ve 3 min ton mis teşkil eden Vejneli qızıl, ehtiyatları 6618 min m3 olan ve üzlük daşı istehsalına yararlı Oxçuçay mermerleşmiş ehengdaşı, tesdiq edilmiş ehtiyatları 129 mln. ton olan Zengilan (Daşbaşı-esgurum) ehengdaşı, ehtiyatları 6024 min ton olan qırmadaş ve eheng istehsalına yararlı Zengilan ehengdaşı, ümumi ehtiyatları 28943 min m3 teşkil eden Bartaz-I ve Bartaz-II porfirit, ehtiyatları 1102 min m3 olan kerpic-kiremid istehsalına yararlı Zengilan gil ve ehtiyatları 17 367 min m3 olan Zengilan qum-çınqıl qarışığı yataqları yayılmışdı.

Zengilan rayonunun Muğanlı kendinde diametri 50 sm, hündürlüyü 8 m, yaşı 250 il olan 1 eded dağdağan, Mincivan qesebesinde diametri 60 sm, hündürlüyü 20 m, yaşı 120 il olan ve diametri 100 sm, hündürlüyü 30 m, yaşı 300 il olan 2 eded şerq çinarı, Zemiyeri adlanan sahede diametri 60 sm, hündürlüyü 12 m, yaşı 160 il olan 1 eded palıd ağacı pasportlaşdırılaraq qorunurdu. Hemçinin, erazide meşe gilası, Zengilan geveni, dağdağan, ağac gendalaş, meşe üzümü, “xarı bülbül”, sehlebin bir nece növü, Qarabağ dağlalesi ve sağsağan gülxetmisi kimi nadir bitkiler geniş yayılmışdı.

Rayonda 107 hektar sahesi olan Besitçay Dövlet Tebiet Qoruğu, 2,2 min hektar sahesi olan Arazboyu yasaqlıq, 4 tebiet abidesi, 10 min hektar xüsusi mühafize olunan Araz palıdı meşesi, 12 864 hektar dövlet meşe fondu, 1200-dek tebii bulaqlar, 4 menbeden ibaret olan Yesentuki-4 suyuna terkibce uyğun gelen Qotursu mineral bulaqları, Seyidler ve Geyeli kendlerinde Turşsu mineral bulaqları var idi.

Ermenistan erazisinde yerleşen Qacaran mis-molibden, Qafan mis filizsaflaşdırma kombinatlarının kimyevi çirkli suları ve Qafan, Qacaran şeherlerinin bioloji çirkli suları temizlenmeden (zerersizleşdirilmeden) birbaşa Oxçuçaya buraxılır ki, bu da çay hövzesini “ölü zonaya” çevirmiş, neticede çay suyunda formalaşmış mikroflora ve fauna mehv olmuş, çayın öz-özünü temizleme prosesi dayanıb.

Ermeniler defelerle Bartaz ve Vejneli sahelerinde olan ardıc meşelerinde güclü yanğınlar töredib, Meşe Teserrüfatı İdaresinin inzibati binasını yandırıb, binanın etrafında olan 2 hektara yaxın çoxillik qoz, çinar ve şam ağaclarını tamamile qırıblar.

Daşbaşı ve Leşkar meşelerinde 55 hektar erazini ehate eden qoz meşesinin 40-50 illik qoz ağacları, hemçinin Top ve Şükürataz meşe sahesinde olan 350-400 illik yaşlı palıd ağacları da qırılıb daşınıb ve erazi yandırılıb.

Azerbaycan Respublikasının cenub-qerbinde Ermenistan ve İranla serhedde yerleşen Zengilan rayonunun işğalından 20 il keçdi. Rayon 1993-cü il 29 oktyabr tarixinde ermeniler terefinden işğal olunub.