Ele yanğılar da olur ki, onlar ele-bele sönmür. Bu yanğınlar bezen bir insanı, sonra onun etrafını qarsır. Yanğın ocağı yazıçı olanda onun yayılma tehlükesi daha artıq olur. Çünki vereqler tez alışır.

...Size ele gelmir ki, Ekrem Eylisli bu xalqa, bu millete, bu dövlete qesden öceşir. Öceşir ki, kimse qezeblenib ona nese etsin. Amma niye?

Niye axı ekrem Azerbaycana ikinci defedir ki, çerez Rusiya ve çerez rus dili gelir? Azerbaycanın esl vetendaşlarının esebleri ile oynayır. Ya yaşı. Ya da başı ile bağlı problemlerle elaqedar olaraq bir yazıçı kimi diqqeti daha çeke bilmeyen ekrem indi deyingen, hamının zehlesini töken xeriflemiş qocanı xatırladır. O, artıq yazıçı kimi elden düşüb. Maraqlı deyil, bedii toxumu bitmir, sonsuzdur, ancaq danışır ve yalnız bu yolla yeniden yada düşmek isteyir. İlk baxışdan asan yoldur. Xaricde seni öz ölkende mövcud olan ictimai reye qarşı çıxmış bir cesur kimi tanıyırlar. Sene acıyırlar, müdafiene qalxırlar, sen de guya olursan cefakeş Ermenistanın ekiz tayı..

Amma bu yol hem de tehlükelidir. Çünki ele bil ecel seni girleyir, day demirsen ki, başdan xarabın birinin eline keçersen, onun da elinden bir xeta-zad çıxar ve butöv bir dövlet de düşer zibile. Bes bu zibil kime lazımdır? Maraqlı sual deyil, sizce???

..eslinde Ekrem Eylislinin “Daş yuxular” romanı yazandan sonra Azerbaycanda rahat-rahat yaşamaqda davam etmesi özlüyünde bir möcüzedir. Dövletin bağışlamadığı yazıçını, xalq, baxmayaraq ki, onu öz adından artıq mehrum edib, amma bir növ bağışladı. Ekrem Eylislini cini çıxardığı butılkaya oturtmadı. Bir-iki mezemmeti dolu meqaleye, bir-iki taziyane verilişe ve bir-iki lax yumurtaya qonaq edilen yazıçının bundan sonra utandığından ölüb yere gireceyini, adam içine çıxmaycağını güman edenler yanıldılar. Melum oldu ki, ekrem bütün qoca etler kimi gec bişir…daş yuxular bu adamın manifesti imiş, vesselam.

ekremin beste boyunu beyan edirik.

ekrem Russkiy reportyor vasitesile bizden soruşur: “Harda görmüsünüz yazıçı vetenperver ola?”. Cavab veririk. evvela, ekremin son zamanlar şübheli şekilde sevmeye başladığı Rusiyada. ekremin en çox tercüme etdiyi Şukşinin bütün yaradıcılığı vetenperverlik hisslerinin sergisidir. Soljenitsın böyük rus milletçisi kimi Sovet İttifaqına qarşı çıxmışdı. “Vetenperverlik” eserinin müellifi, böyük yapon yazçısı Yukio Misima ise veten namine hetta xarikiri etmişdi.

İndi ise Azerbaycanın vetenperver yazıçılarından bir-ikisini xatırladaq. Ciyerlerini xalqına qurban kesen Mirze elekber Sabir… Mirze Celil… yeri gelmişken, tez-tez Mirze Celilden sitat getiren ekrem unudur ki, Mirze Celil ekrem qeder bu milletin imtiyazlarına malik deyildi, Mirze Celil deputat teyin olunmamışdı, yeni parlaman üzvü olanda bir, millet vekilliyinden çıxarılandan sonra inciyerek başqa bir mövqe qırıllatmırdı… Mirze Celil Ekrem Eylisli kimi prezident teqaüdü almırdı, bir qarın çörek pulunu hamamda kassirlik etmekle qazanırdı.

Ekrem Eylisli son müsahibesinde bir qeder de ireli gederek azerbaycanlıların demek olar ki, hamısının birleşdiyi nöqteye daha serrast zerbeler endirir. Qarabağ probemine ümumxalq yanaşmasına. “Referendum keçirilse görersiniz ki, azerbaycanlıların böyük ekseriyyeti ermenilerle münasibetlerin normallaşmasını isteyir” deye. Şübheli şekilde Ermenistanın resmi ideologiyası ile üst-üste düşen bu beyanatı ekremin beynine kim ötürüb? Hardan çıxıb bu netice? Azerbaycanda iki ildir ki, yaşayan, bir müşahideçi kimi sadece görüb hiss etdikleri esasında müeyyen qenaete gelen Riçard Morninqstar etiraf edir ki, getdyii her yerde hamı bir ağızdan ondan Qarabağın ne vaxt qaytarılacağını soruşur. Bu ise ona aydın mesajdır ki, Azerbaycandca hamı Qarabağın Azerbaycana qaytarılmasını isteyir. Ermeniler ise bu teleble qetiyyen razı deyiller. Demeli, bele çıxır ki, azerbaycanlılar bu problem hell olunmayınca ermenilerle normallaşma istemeyecek. ekrem ise buyurur ki, referendum olsa, azerbaycanlıların mütleq ekseriyyeti ermenilerle dostlaşmaq isteyer. Bu kimin tapşırığı ve sifarişidir, Ekrem Eylisli? Bağışlayın meni, amma siz artıq peşekar provakatorluq edirsiniz. Doğrudanmı yaşınızın bu vedesinde sizi ermeni azerbaycanlı dostluğunun aqibeti sabah, birisi gün harda, hansı torpaqda defn olunacağınızdan daha çox düşündürür?!

Özü de “ermeniler ve azerbaycanlılar torpaq üstünde vuruşur, amma bu torpaq heç kime lazım deyil” deyenden sonra, neye bel bağlayırsınız? Amma torpaq dövletin altıdır, dövlet onun üstünde qurulub, onu quran insanlar arasında 10 minler olub ki, sadece ölübler! Ve öldüklerine göre de sizin cavabınızı vere bilmirler.
Torpaq ekreme lazım deyil. Bes o harda defn edileceyini güman edir. Yandıracaqlar cesedini, yoxsa Ben Laden kimi sulara tapşıracaqlar?!

…ekrem artıq öz yolunu müeyyen edib.
Onun beyninde sert cızıq var ve Eylisli öz cızığından çıxmağa ehtiyat edir. Bu cümleye fikir verin: “Ne eliyev, ne de Putin torpağın sahibi deyil. Onlar servetin ve neftin müdirleridir”. Eylisli Sarqsyanın hetta adını bele çekmir. Doğrudanmı, anti xalq, biistiqlal ve bişöhret yazıçının şübheli öhdeliyi vetendaş borcundan daha artıqdır. Ola biler, elbette ola biler ki, ekremin nenesi ve anası ona ermeniler haqqında ancaq yaxşı şeyler danışsın. Amma onlar bir qadın kimi gördüklerinin, hiss etdiklerinin, xoşlandıqlarının tesiri altında da ola bilerdiler. Amma ekrem pis şeyleri , yaxın tarixi, ermenilerin azerbaycanlıları tekce ele Xocalıda qırıb-çatdığını deqiq xatırlamalıdır?!
Ve bütün baş verenlerden sonra deyesen bezi metlebler anlaşılır. Gelin xatırlamağa çalışaq. Azerğaycanda yeni müxalifetçilik dalğası kimleri üze çıxardı. Peşekar siyasetçileri yox- ziyalıları. Neft Akademiyasının müellimi Rafiq eliyevi, yazıçı Rüstem İbrahimbeyovu, tarixçi Cemil Hesenlini, yazıçı Ekrem Eylislini… oxşar hadiseler post sovet mekanının yeni inqilabi dövründe baş verirdi. Qırğızıstanda hakimiyyete gelen qüvveler de, Gürcüstan prezidenti de elmi keçmişe malik olmaqla siyasi keçmişden mehrumdurlar. Ali mekteb müellimleri ve rektorlar. Size ele gelmirmi, taktika deyişir ve bu defe teqdim olunan hazır modeller başqadır. Azerbaycan ise hele ki, bu modellerin her birini zerersizleşdire bilir. Burda ne milyarderler tesisatı bir şey ede bildi, ne Cemil Hesenliden iki illik Bidzina İvanişvili düzeltmek mümkün oldu, ne de Qırğızıstanda manası amerikalılardan alaraq Rusiyanın arzularına uyğunlaşdıran professorların Azerbaycanda tutarlı kolleqalarını tapa bildiler.

Belelikle, dövlet güclü çıxdı. Amma hele her şey bitmeyib. Baş verenler Azerbaycanda kimlerinse böyük repitisiya keçdiyini düşünmeye esas verir. 2015-ci ilin parlament seçkileri erefesinde.
Ekrem Eylisli ise bir az evvel adlarını çekdiyim şexslerden yalnız biridir ve o öz üzerine düşen işi yerine yetirir. Onun tapşırığı belke de ele günlerin bir günü hansısa beyni qanlının elinde ölmekden ibaretdir. Dövlet ise bunları qabaqcadan görmeli ve uyğun addımlar atmalı, ekremi , ne qeder qeribe seslense de qorumalıdır. Ona göre yox ki, Ekrem Eylisli Azerbaycana lazımdır… eksine. Ona göre ki, o Azerbaycana lazım deyil. Ne dirisi, ne de ölüsü ile. Her iki halda baş ağrısıdır.
..madam ki, eledir…
…dirisini qoruyaq, leş iyi daha çox başağrıdır.