Bir vaxtlar senaye şeheri olan Bakının sakinleri indi de avtomobillerin zeherli tüstüsünden boğulur. Mütexessisler hesab edir ki, ciddi addımlar atılmasa, yaxın vaxtlarda Bakıda havanın çirklenmesi ile bağlı tetillerin elan edilmesi qaçılmaz olacaq. Mehz, atmosfere buraxılan zeherli qazların 50%-den çoxu avtoneqliyyat vasitelerinin payına düşür.

Standartlara esasen, böyük şeherlerin üçde bir hissesi yaşıllıq zolağı olmalı ve adambaşına en azı 25 kv.m yaşıllıq sahesi düşmelidir. Vaxtile Azerbaycanda adambaşına düşen yaşıllıq zolağı 7 kv.m idise, indi bu gösterici çox aşağıdır. Ona göre de paytaxtımız, havasının temizliyi baxımından heç de qabaqcıl ölkeler sırasında deyil.

Milli Ekoloji Proqnozlaşdırma Merkezinin rehberi Telman Zeynalov deyir ki, paytaxtda havanın çirklenme seviyyesi bütün normalar üzre 2-3, hetta 10 defe artıqdır: “Xaricde avtomobillerin şeherde hereketi minimuma endirilib. Bakıda da bele etmek lazımdır. Avtomobillerin çox olması havanı daha da çirklenmesine sebeb olur”.

Telman Zeynalov tıxaclar zamanı neqliyyat vasitelerinin havaya tulladığı qurğuşun, tozanağ kimi birleşmelerin sağlamlığa ciddi ziyan vurduğunu ve neticede, atmosfere buraxılan zeherli qazların 50 %-den artığının mehz avtoneqliyyat vasitelerinin payına düşdüyünü bildirir.

Havanı çirklenmeye meruz qoyan diger amil paytaxtda aparılan temir- tikinti işleridir. Onların yaydığı ses-küy etrafda müveqqeti narahatlıq yaratsa da, havaya atdığı toz-torpaq hele üzün müddet sağlamlığımızda iz qoyacaq. Çünki get-gede bir çox xestelikler cavanlaşmağa başlayıb.

Ekologiya ve Tebii Servetler Nazirliyinin apardığı monitorinqle esasen en çox çirklenmeye meruz qalan yerler intensiv magistral yolların keçdiyi erazilerdir. Monitorinq Departamentin müdir müavini Metanet Avazova havanın çirklenme seviyyesinin hansı veziyyetde olduğunu öyrenmek üçün günde 3 defe havadan nümune götürüldüyünü ve laboratoriyada yoxlanıldığını deyir. Hazırda havanın çirklenme seviyyesinin stabil olduğunu deyen qurum resmisi problemlerin helli yolunu alternativ neqliyyat vasitelerinin tetbiqinde görür: “Yaxşı olardı ki, xaricdeki kimi ekoloji çirklenmeye meruz qoymayan tramvay, troleybus, velosipedden istifade olunsun. Müherriki de texniki baxış zamanı problemli olan maşınlar dövriyyeden çıxarılsın”.

Ölkemizde bir vaxtlar mövcud olan tramvayların indi izi-tozu olmasa da, heç olmasa velosipedden istifade etmek şansları var. Düzdür, bunun üçün de velosiped yolları kifayet qeder deyil ve insanlar velosiped sürerek işe ve ya derse getmeye o qeder de normal yanaşmırlar. Amma en azından genclerin bu neqliyyat növüne son iller marağının artdığını nezere alsaq demeli, daha sağlam geleceye hele ümid var.

Dünyanın en temiz şeherleri siyahısına Finlandiyanın paytaxtı Helsinki liderlik edir. Bele Avropa şeherlerinin tecrübesini öyrenmeye deyer. Meselen, çoxdan senayesizleşdirilmiş London dairlerine yalnız taksi ile girmek mümkündür. Şexsi avtomobiller ise yalnız merkezden kenardakı dairelerde hereket ede biler.